Arama Niyeti (Search Internet) Nedir?
En yalın haliyle “arama niyeti bir ziyaretçinin arama motorlarında bir kelimeyi ne amaçla aradığıdır.” Bilgilendirme, gezinme, işlemsel ve ticari arama niyeti olmak üzere 4 arama amacı vardır.
Yeni bir internet sitesi kuruyorsanız, kullanıcı hedef kitlenizi anlayarak işe koyulmanız önemlidir. Arama niyeti, SEO çalışması yaparken elinizdeki en güçlü silahlardan biri olacaktır. Kullanıcıları web sitenize çekmek için etkili bir şekilde arama niyetine odaklanarak çalışmalarınıza başlamalısınız.
Arama Niyeti (Amacı) SEO İçin Neden Önemlidir?
Arama niyeti, bir kullanıcının arama motorunda bir sorgu yaparken taşıdığı amacı ifade eder. SEO stratejilerinde, kullanıcı niyetini anlamak ve içerikleri buna göre optimize etmek oldukça önemlidir. Arama motoru sonuç sayfasında (SERP) öne çıkmak isteyen markalar, kullanıcıların ihtiyaç duydukları bilgiye hızlı ve etkili bir şekilde ulaşmalarını sağlamalıdır.
Arama niyetini göz önünde bulundurmayan bir strateji, yanlış içerik türleriyle yanlış kitlelere hitap etme riskini taşır. Örneğin, bir kullanıcı “iPhone 15 fiyatları” araması yapıyorsa bilgi edinmek veya satın almak gibi belirli bir niyeti vardır. Eğer bu kullanıcıya sadece iPhone incelemeleri sunulursa, arama motorlarındaki sıralamanız düşebilir.
Arama niyeti, 2020 yılı itibari ile Google ve diğer arama motorlarının en önem verdikleri konulardan biri olmaya başladı. Yani işin özünde şunu söylemek gerekir;
“En iyi SEO firmaları” kelimesinde öne çıkmak istiyorsanız, yığınla içerik yazmanın, açılış sayfalarını öne çıkartmanın pek de bir faydası yoktur. Bir tek sayfa oluşturun ve burada kullanıcının arama niyetine odaklanarak bir içerik oluşturun. Bu, hem size zaman kazandıracak hem de hedefe daha kısa sürede ulaşmanıza yardımcı olacaktır.
Kaç Tip Arama Niyeti Vardır?
Bu soruyu cevaplamadan önce kendinizi bir ziyaretçi yerine koyun ve bir konu düşünün. Bu konuyu hangi niyetle arıyorsunuz? Elde edeceğiniz sonuç şu dört niyetten başkası olmayacaktır.
- Bilgi edinme,
- Gezinme,
- İşlemsel,
- Ticari araştırma.
Bilgi Edinme (Informational Intent)
Bilgi edinme amacıyla yapılan aramalar, ziyaretçilerin bir konuda ulaşmak istedikleri sonuç türüdür. Yani “Nedir, nerede, ne için” gibi sorulara cevap almak amacıyla yapılan bir arama niyeti gibi kısa bilgilendirme cevapları olabileceği gibi “SEO nedir?” gibi daha kapsamlı bir bilgi arayışı da olabilir.
- “D vitamini faydaları nelerdir?”
- “Arama motoru optimizasyonu nedir?”
- “Marmaray durakları”
- “Sınav sonuçları”
Bilgi edinme aramalarında doğru ve kapsamlı içerikler sunmak, kullanıcının sorularını yanıtlamak için kritik öneme sahiptir.
Gezinme (Navigational Intent)
Navigasyonel niyet (gezinme), kullanıcının belirli bir web sitesine veya markaya ulaşmak istediği aramaları kapsar. Yani gezinme niyetinde olan biri aslında nereye gideceğini biliyor, belki üşengeçlikten belki de alışkanlıktan dolayı direkt URL adresini yazmak yerine arama motorunu tercih ediyordur. Örneğin;
- “Instagram giriş”
- “Amazon indirimler”
- “Facebook”
- “X” (Twitter)
Bu tür aramalar, genellikle kullanıcıların hedeflerini belirgin bir şekilde ifade ettiği sorgulardır.
Ticari Araştırma (Commercial Investigation)
Ticari araştırma niyeti, kullanıcıların belirli bir ürün veya hizmet hakkında karşılaştırmalar yaptığı durumlarda ortaya çıkar. Kullanıcı aslında bir şey satın almak istiyor ama nasıl bir şey alacağını bilmiyor. Aşağıdaki örneklerde de göreceğiniz üzere kullanıcı bir ürün satın almak istiyor fakat aklında netleştirdiği bir marka ya da model olmadığı için ticari bir araştırmaya giriyor. Örneğin:
- “En iyi akıllı telefon markaları 2024”
- “Uygun fiyatlı elektrikli süpürge önerileri”
- “2024 en iyi spor ayakkabı modelleri”
- “Fiyat performanslı akıllı saat önerileri”
Bu arama türünde, kullanıcılar satın alma kararlarını desteklemek için detaylı bilgi arar. Kullanıcı henüz karar vermediği için en uygun fiyatı ya da aradığı ürünün en iyisini aramaya devam ediyor.
Bu tip aramalar, e-ticaret sitelerinde olabileceği gibi blog sitelerinde de olabilir. Örneğin “En iyi akıllı telefon markaları 2024” içeriğini bir blog sitesine girebilir ve kullanıcının arama niyetine uygun şekilde bir içerik oluşturabilirsiniz.
En iyi akıllı telefon markalarını neye göre değerlendirdiğinizi, hangi markaların daha popüler olduklarını gibi detaylarla kullanıcıyı doyuracak bir içerik oluşturmalısınız. Böyle bir içerik oluşturduğunuzda, SERP sonuçlarında görünmeniz daha kolay olacaktır.
Satın Alma – İşlemsel (Transactional Intent)
Satın alma amacı taşıyan aramalar, kullanıcıların doğrudan bir ürün veya hizmet satın almak istedikleri durumları içerir. Örneğin:
- “iPhone 15 satın al”
- “Uçak bileti satın al”
- “Otobüs bileti satın al”
- “İstanbul uçak bileti fiyatı”
Yukarıdaki arama türlerine baktığımızda, hepsinin satın alma yani işlemsel olduklarını görebiliyoruz. Yani kullanıcı artık ne alacağına karar vermiş, sadece en iyi sonuçları görmek için böyle bir arama niyetine girmiş.
Arama Amacının Anlamı Nasıl Çıkarılır?
Kullanıcının arama motorunda yaptığı sorguların niyetini anlamak için bazı ipuçlarına dikkat etmek gerekir. Bu ipuçlarını aslında soruyu soruş şeklinden anlamak mümkündür.
Arama Sorgulama ve Anahtar Kelime Analizi
Anahtar kelimeler, kullanıcı arama niyetinin ipuçlarını verir. Örneğin, “nasıl yapılır” veya “en iyi” gibi kelimeler bilgi edinme niyetini, “satın al” veya “fiyat” gibi kelimeler satın alma niyetini işaret eder.
Bu şekilde anahtar kelimelere bakılarak sorulan soruya göre değerlendirme yapılabilir ve böylelikle arama amacının ne olduğu rahatlıkla anlaşılabilir. Aşağıdaki örnekleri göz önünde bulundurarak değerlendirebilirsiniz.
- Bilgilendirme
- Örnekler
- Fikirler
- Neden
- Rehber
- Eğitim
- Kimdir?
- Gezinme
- Ürün isimleri
- Markalar
- Hizmetlerin adı
- İşlemsel
- Satın al
- Kupon
- Sipariş et
- Ucuz
- Fiyat
- Fiyatlandırma
- Ticari Araştırma
- En iyi
- Öne çıkan
- İnceleme
- Karşılaştırma
Arama Motorlarındaki Kullanıcı Davranışlarını Anlama
Google Analytics ve Search Console gibi araçlarla, kullanıcıların hangi tür içeriklerle etkileşimde bulunduğunu incelemek, arama niyeti anlamak için güçlü bir veri kaynağıdır.
Bunun haricinde kullanıcıların arama niyetini doğru anlamak, başarılı bir içerik stratejisinin temelini oluşturur. Bunun için:
Arama motoru sonuç sayfasında yer alan diğer içerikleri inceleyin. Örneğin bir ürün aradığınızda, Google karşınıza ürünlerin görsellerini ve fiyatları ile birlikte ürün değerlendirmelerini gösterecektir.
Ya da “ev mantısı nasıl yapılır?” şeklinde bir arama yapıldığında, genellikle aşağıdaki gibi bir sonuç elde edilecektir.
Bunun gibi örnekleri çoğaltarak kullanıcı davranışlarını anlamak mümkündür.
SEO çalışması yaparken yukarıdaki verdiğimiz örnekler ve bilgilere dikkat ederek kullanıcıların yaptığı yorumlar ve etkileşimler üzerinden içerik türlerini analiz ederek içeriklerinizi optimize edebilir ya da yanlış bir strateji ile oluşturulmuşsa yeniden yazabilirsiniz.
İçerik ve Kullanıcı Arama Niyeti Uyumunu Sağlamak
İçeriklerinizin, kullanıcıların arama yapar yapmaz ihtiyaç duydukları bilgiyi sunması gerekir. Örneğin, bir e-ticaret sitesiyseniz, satın alma niyeti taşıyan kullanıcılar için ürün açıklamalarınızı ve fiyat bilgilerinizi detaylı bir şekilde hazırlayın.
E-ticaret sitelerinde daha önceki dönemlerde ürün açıklamaları çok detaylı olmazdı. Ancak kullanıcılar satın almak istedikleri ürünlerle ilgili artık daha ayrıntılı bilgi istiyorlar. Örneğin akıllı bir saat satın alırken saatin pil süresi, suya dayanıklı olup olmadığı gibi özelliklere ek olarak saat ve marka hakkında da kapsamlı bilgi istemektedir.
Bu nedenle e-ticaret ürün açıklamalarını yazarken kullanıcının ihtiyaç duyacağı tüm bilgilere yer vermeniz önemlidir.
Arama Amacı İçin Nasıl Optimizasyon Yapılır?
Kullanıcının arama niyetini öğrendikten sonra içeriği buna yönelik hazırlamanız, hızlı sonuç almanızı etkileyecektir. Örneğin “köpek maması” satan bir e-ticaret siteniz var. Ürün açıklamalarınızı yeteri kadar yaptıktan sonra “En iyi köpek maması markaları” gibi bir anahtar kelime kullanın ve burayı da bloğunuza yönlendirin. Blogunuz için “En iyi köpek maması markaları inceleme” gibi bir başlık altında daha kapsamlı bilgi verin.
Search Intent Odaklı İçerik Stratejileri
Search intent (arama niyeti) odaklı içerikler oluşturmak için şu adımları takip edin:
- Anahtar kelimelerinizi kullanıcı niyetine göre kategorize edin.
- İçerik formatlarınızı (blog, liste, video) kullanıcıların ihtiyaçlarına göre çeşitlendirin.
- SERP güvenirliğini kontrol edin.
- İçeriğinizin uyumlu olduğundan emin olun. “İçerik stili”, “içerik türü”, “içerik biçimi”, içerik açısı” bu dört temel üzerinden içeriğinizin uyumlu olup olmadığını kontrol etmeniz gerekir.
Anahtar Kelimeleri Kullanıcı Niyetine Nasıl Göre Kategorize Edilir?
Anahtar kelimeleri kullanıcı niyetine göre kategorize etmek, SEO ve dijital pazarlama stratejilerinde oldukça önemlidir. Bu süreçte anahtar kelimeler genellikle 3 temel kullanıcı niyetine göre sınıflandırılır:
- Bilgi Odaklı (Informational):Kullanıcılar bir konu hakkında bilgi arıyorsa bu niyet kategorisine girer. Genellikle “nedir”, “nasıl yapılır”, “neden” gibi sorgular içerir.
- Örnek: “SEO nedir”, “blog yazısı nasıl yazılır”, “en iyi geri dönüşüm fikirleri”
- Gezinme Odaklı (Navigational): Kullanıcılar belirli bir marka, web sitesi veya ürün hakkında bilgiye ulaşmak istiyorsa bu tür anahtar kelimeleri kullanır.
- Örnek: “Shobiya Logistics sitesi”, “Google Ads giriş”, “Hilal DIY YouTube kanalı”
- Ticari veya İşlem Odaklı (Transactional/Commercial): Kullanıcılar bir ürün veya hizmet satın alma niyetindeyse bu kategoridedir. Genelde “satın al”, “indirimli”, “fiyat” gibi kelimeler içerir.
- Örnek: “organik çikolata satın al”, “karton kutudan ekmek sepeti fiyatı”, “korkuluk sipariş ver”
Bu kategorilere göre anahtar kelimeleri ayırmak, içerik stratejini daha doğru bir şekilde planlamana ve kullanıcıların ihtiyaçlarına uygun içerik üretmene yardımcı olur.
SERP Güvenilirliği Nasıl Kontrol Edilir?
Genellikle SEO yapılırken düşülen en temel hatalardan biri, anlık SERP sonuçlarına güvenmektir. Aradığınız bir anahtar kelime, o an için üst sıralarda yer alabilir. Ancak bu durum sabit değil, değişkendir.
Bunu yapmak yerine Google Search Console tarafında önümüzdeki ay ya da sonraki dönemlerde aynı anahtar kelime için sıralanan sayfaları incelemeniz gerekir.
Anahtar kelimenizi analiz etmek için Google Search Console gibi araçlardan yararlanabilir ve uzun vadeli trendleri takip ederek daha sağlıklı bir strateji oluşturabilirsiniz.
İçerik Stili Nedir?
İçerik stili, içeriğinizin ne için yazdığınızı gösterir. Örneğin “konserve kapağı nasıl açılır” gibi bir arama yaptığınızda, muhtemelen karşınıza daha çok videolu sonuçlar ve ek olarak metin sonuçları görürsünüz.
Eğer böyle bir içerik oluşturmayı hedefliyorsanız, sizin de mutlaka bir Youtube kanalına ya da farklı bir video platformunda bir kanal açmanız gerekecektir. Metin açıklaması ile birlikte içeriğin uygun bir yerine yaptığınız videoyu eklemeniz, SERP sonuçlarında başarılı olmanızı sağlayacaktır.
İçerik Türü Nedir?
İçerik türü, yine yapılan aramadan anlaşılan ve SERP sonuçlarında buna göre sonuç alınan bir arama türüdür.
Örneğin; “Anahtar Kelime Araştırması Nasıl Yapılır?” gibi bir arama yaptığınızda, karşınızda çıkacak sonuçlar; blog yazısı, kategori sayfası veya açılış sayfası olacaktır. Bu tür bir aramada karşınıza çıkacak sonuçlar genel olarak blog siteleri olacaktır.
Yapılan arama türüne göre SERP sonuçları değişir. “En şık kırmızı abiye modelleri” şeklinde ticari bir araştırma yaptığınızda sonuçlar e-ticaret sitelerinin kategorileri olarak karşınıza çıkacaktır.
İçerik Biçimi Nedir?
İçerik biçimi yüksek düzeydeki sayfaların “yapısal düzenini” ifade eden bir türdür. “Nasıl yapılır”, “liste eğiticileri”, “karşılaştırmalar”, “incelemeler” gibi sonuçları getirir.
Aslında birçok içerik biçimi vardır. Ancak içeriğinizi oluştururken bunlara dikkat ederek içerik oluşturmalısınız. “Çoban salatası nasıl yapılır?” gibi bir arama yaptığınızda karşınıza çıkan sonuçların “nasıl yapılır rehber siteleri” olduklarını göreceksiniz.
“Adım adım İngilizce öğrenme” aramasında karşınıza İngilizce eğitimi veren uzmanların listesi çıkar “dergi kapağı nasıl tasarlanır” gibi aramada muhtemelen YouTube içerikleri ya da metin sonuçları çıkar. Yani içerik biçimini de içerik oluştururken doğru şekilde belirlemeniz ve içeriğinizi buna göre zenginleştirmeniz gerekecek.
İçerik Açısı Nedir?
İçerik açısı, içeriğinizin başlığına dayalı bir stratejidir aslında. Belli bazı aramalar yaptığınızda, SERP sonuçlarında genellikle hep aynı sonuçlarla karşılaşırsınız. Örneğin “Ev mantısı nasıl yapılır?” gibi bir arama yaptığınızda karşınıza çıkacak sonuçlar birbirine benzer olur.
“Kolay”, “yapışmadan”, “evde”, “detaylı anlatım” gibi başlıkları göreceksiniz. Burada kullanacağınız strateji birebir benzeri olmamalı. Farkınızı ortaya koyacak bir başlık ile kullanıcının dikkatini üzerinize çekmek olmalıdır. Bunun için de yaptığınız işin püf noktasını bilmeniz gerekir.
Örneğin “Yapışmadan ev mantısı yapımı” gibi bir başlıkla rekabet edebilirsiniz. Yani bakış açısını değiştirerek ziyaretçilerin ilgisini çekecek spesifik başlıklar yaratmanız gerekecek.
Anahtar Kelimeler ve Arama Sonuçlarındaki Performansın İzlenmesi
Anahtar kelime performansını düzenli olarak izlemek, dijital pazarlama stratejinizin etkinliğini anlamanızı sağlar. Bu süreç, hedef kitlenizin ne tür aramalar yaptığını ve arama sonuçlarında ne kadar başarılı olduğunuzu görmek açısından önemlidir.
- Kullanıcı Arama Niyetini Anlamak: Her bir anahtar kelime, bir kullanıcının belirli bir bilgi, ürün veya hizmet arayışında olduğunu gösterir. Bu nedenle, anahtar kelime performansını izlemek, kullanıcıların ne tür içerikler aradığını ve aradıkları içerikleri ne kadar iyi sağladığınızı değerlendirmek için kritik bir adımdır. Eğer içerikleriniz, kullanıcıların arama niyetlerine hitap ediyorsa, bu size daha fazla organik trafik ve potansiyel dönüşüm sağlayabilir.
- Google Ads Performans Analizi: Google Ads üzerinden yapılan reklamlar, belirli anahtar kelimelerle hedeflenen kullanıcıları doğrudan sitenize yönlendirir. Bu anahtar kelimelerin performansını izlemek, hangi kelimelerin en iyi dönüşümü sağladığını, hangilerinin ise bütçenizi verimli kullanmanıza yardımcı olmadığını görmenizi sağlar. Bu bilgi, reklam kampanyalarınızı optimize etmenize ve harcamalarınızı daha verimli kullanmanıza olanak tanır.
- Organik Trafik Analizi: Organik trafik, Google arama sonuçları ve diğer arama motorları üzerinden elde edilen ücretsiz ziyaretçilerdir. Anahtar kelimelerinizin organik performansını izlemek, hangi terimlerin sitenize daha fazla ziyaretçi getirdiğini ve bu trafiğin ne kadar kaliteli olduğunu anlamanızı sağlar. Bu veriler, SEO stratejinizi güncelleyerek sıralamanızı iyileştirme fırsatları sunar.
- Stratejiyi Güncelleme: Anahtar kelimelerinizin performansını izlemek, SEO ve reklam stratejilerinizi sürekli olarak güncellemenize yardımcı olur. Başarılı anahtar kelimelere odaklanarak stratejinizi güçlendirebilir, düşük performans gösteren kelimeler için yeni yaklaşımlar geliştirebilirsiniz. Bu, zamanla daha verimli ve etkili bir dijital pazarlama stratejisi oluşturmanıza olanak tanır.
Sonuç olarak, anahtar kelime performansını izlemek, kullanıcıların ihtiyaçlarına daha iyi cevap vermenizi, reklam bütçenizi daha verimli kullanmanızı ve organik sıralamanızı artırmanızı sağlar.